อัลไซเมอร์ โรคที่เป็นสาเหตุของภาวะสมองเสื่อมชนิดที่พบได้มากที่สุด ส่งผลต่อสมองส่วนที่ควบคุมความคิด ความทรงจำ และการใช้ภาษา อาการของโรคจะเริ่มจากการหลงลืมที่ไม่รุนแรงจนแย่ลงเรื่อย ๆ ถึงขั้นไม่สามารถสนทนาโต้ตอบหรือมีการตอบสนองต่อสิ่งรอบข้าง ส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวันอย่างร้ายแรง
โรคอัลไซเมอร์มักเกิดกับผู้ที่มีอายุมากกว่า 65 ปี แต่เมื่อพิจารณาผู้ที่ป่วยด้วยโรคนี้มากกว่า 5 ล้านคนในสหรัฐอเมริกา กลับพบว่ามีผู้ป่วยราว 5% (หรือ 200,000 คน) ที่เริ่มมีอาการตั้งแต่อายุก่อน 65 ปี และบางครั้งเริ่มมีอาการตั้งแต่ช่วงอายุ 30, 40 หรือ 50 ปี โรคอัลไซเมอร์ในกลุ่มผู้ป่วยอายุน้อยนี้มีผลต่อสมองแบบเดียวกันที่เกิดในผู้ป่วยที่อายุมากกว่า แต่เกิดจากสาเหตุที่ต่างกัน
อาการของโรค อัลไซเมอร์
1. การสูญเสียความจำ สูญเสียความทรงจำอย่างชัดเจน โดยเฉพาะการลืมสิ่งที่เพิ่งเรียนรู้ได้ไม่นาน รวมถึงการลืมวันที่หรือเหตุการณ์สำคัญ นอกจากนี้อาจมีอาการสอบถามข้อมูลเดิมซ้ำแล้วซ้ำเล่า อีกทั้งต้องมีสิ่งที่ช่วยเตือนความจำอย่างการจดบันทึกในกระดาษโน้ตหรืออุปกรณ์อิเล็กทรอนิค
2. มีปัญหากับการทำงานหรือกิจกรรมที่คุ้นเคย ผู้ป่วยอัลไซเมอร์ มักจะไม่สามารถทำสิ่งที่คุ้นชินได้ ไม่ว่าจะเป็นงานบ้าน งานที่ออฟฟิต หรือแม้แต่งานอดิเรก เช่น มีปัญหากับเส้นทางเมื่อต้องเดินทางไปยังสถานที่คุ้นเคย เมื่ออยู่ที่ทำงานก็ไม่สามารถจัดการกับงานอย่างที่เคยทำทุกเดือน หรือแม้กระทั่งลืมวิธีการเล่นเกมที่มักเล่นเป็นประจำ เป็นต้น
3. มีปัญหาเกี่ยวกับสายตา เช่นมองภาพมุมลึก, การแยกความแตกต่างของสี หรือการอ่านลำบากขึ้น การวัดระยะทางหรือการมองเห็นสีหรือความเข้มสีเปลี่ยนแปลงไป ซึ่งล้วนแต่ส่งผลต่อการขับรถได้
4. วางของ ผิดที่ และไม่สามารถกลับมาหาของเหล่านั้นได้ ผู้ที่เป็น โรคอัลไซเมอร์ มักวางสิ่งของไว้ต่างจากบริเวณที่เคยวางและหาสิ่งนั้นไม่เจอเมื่อต้องการใช้ หรือในบางครั้งอาจกล่าวหาว่าคนอื่นขโมยไป ก็อาจเป็นสัญญาณเตือนว่าคุณมีโอกาสที่จะเป็นโรคอัลไซเมอร์
5..มีปัญหาด้านภาษา เช่นไม่สามารถระบุหรือใช้คำที่เหมาะสมในระหว่างการสนทนา ผู้ที่เป็นโรคอัลไซเมอร์ อาจมีปัญหาในการต่อบทสนทนา โดยอาจหยุดพูดกลางคันและไม่รู้ว่าจะต้องพูดอะไรต่อหรือพูดย้ำกับตัวเอง
6. มีการตัดสินใจที่แย่ลง โดยเฉพาะเมื่อเกี่ยวกับการเงิน มักจะมีการตัดสินใจหรือใช้ดุลยพินิจไม่ดีเท่าที่ควร เช่น ตัดสินใจในเรื่องของการใช้จ่ายสิ่งต่าง ๆ ไปอย่างไม่คุ้มค่า ขาดการคิดอย่างรอบคอบเมื่อต้องตัดสินใจทำบางสิ่ง เป็นต้น รวมถึงอาจละเลยในการดูแลตนเองโดยเฉพาะการทำความสะอาดร่างกาย
7.มีอารมณ์หรือบุคลิกภาพเปลี่ยนแปลง ผู้ป่วยโรคอัลไซเมอร์มักจะมีนิสัยหรืออารมณ์แตกต่างจากเดิม โดยอาจรู้สึกสับสน วิตกกังวล กลัวหรือมีอาการซึมเศร้า อีกทั้งรู้สึกฉุนเฉียวง่ายโดยอาจจะแสดงอาการดังกล่าวกับคนในครอบครัวหรือเพื่อนร่วมงาน
8.ลืมวัน ช่วงเวลา สถานที่หรือวิธีการที่ไปถึงสถานที่นั้น ผู้ป่วยโรคอัลไซเมอร์มักลืมวันที่ เวลา หรือฤดูกาลโดยต้องไม่ใช่การสับสนเพียงชั่วคราวแล้วนึกขึ้นได้ในภายหลัง ให้สันนิษฐานได้เลยว่าคุณมีแนวโน้มที่จะเป็น โรคอัลไซเมอร์ นอกจากนี้ผู้ป่วยอาจมีปัญหากับการเข้าใจบางสิ่งหากสิ่งนั้นไม่ได้เกิดขึ้นให้เห็น ณ ขณะนั้นเลย อีกทั้งอาจลืมว่าตอนนี้ตนอยู่ที่ใดและเดินทางมายังสถานที่นั้นได้อย่างไร
ลดความเสี่ยงเป็น โรคอัลไซเมอร์ ได้อย่างไร
1..อย่าเครียด ควรหากิจกรรมที่ทำให้ผ่อนคลายความตึงเครียด เช่น อ่านหนังสือ ฟังเพลง ดูโทรทัศน์ หมั่นเข้าร่วมกิจกรรมของชมรมผู้สูงอายุ และกิจกรรมบำเพ็ญประโยชน์ตามสมควร
2..ควรออกกำลังกายเป็นประจำ ผู้สูงอายุไม่ควรหักโหมจนเกินไป เพราะอาจทำให้เกิดโทษได้ เนื่องจากมีการศึกษาพบว่า การออกกำลังกายเป็นประจำในวัยกลางคน จะช่วยลดการเกิดภาวะสมองเสื่อมในวัยสูงอายุได้
3..เลือกรับประทานอาหารที่เหมาะสม หลีกเลี่ยงอาหารมันจัด โดยเฉพาะอาหารจากไขมันอิ่มตัว ที่เป็นสาเหตุหลักในการก่อโรคหัวใจและหลอดเลือด โดยปัจจุบันคนส่วนมากหันมารับประทานผัก ถั่วเมล็ดแห้ง ผลไม้ ธัญพืชที่ไม่ผ่านการขัดสี และปลา ซึ่งอุดมไปด้วยวิตามิน สารอาหารและเกลือแร่เพื่อบำรุงสมอง
4..ปรับนิสัยการนอน นอนหลับพักผ่อนอย่างเพียงพอ ประมาณ7-8 ชั่วโมงต่อวัน
5..หลีกเลี่ยงการใช้ยา ที่มีผลกดการทำงานของสมอง ทำให้ง่วงซึม และอาจทำให้เกิดอาการสับสนได้
6..ควรงดเครื่องดื่มที่มีส่วนผสมของแอลกอฮอล์ทุกชนิด เพราะฤทธิ์ของแอลกอฮอล์จะส่งผลต่อสมอง
7..ทำกิจกรรมที่ต้องใช้สมองคิด การที่ได้ฝึกคิดหรือทำกิจกรรมที่ต้องใช้สมองไม่ว่าจะเป็นอ่านหนังสือ เล่นเกม ล้วนแต่ช่วยกระตุ้นสมองให้ทำงาน โดยช่วยลดโอกาสที่จะเป็น อาการอัลไซเมอร์ และ ภาวะถดถอย ในการเรียนรู้ได้ ดังนั้นจึงต้องหมั่นกระตุ้นสมองให้ทำงานอยู่เสมอ
8.ควรระมัดระวังการเกิดอุบัติเหตุที่ส่งผลกระทบกระเทือนศีรษะ
9..ตรวจเช็กความดันเลือดสม่ำเสมอตามที่แพทย์นัด หากพบว่าเป็นความดันโลหิตสูงก็ต้องปฏิบัติตนตามที่แพทย์สั่งอย่างเคร่งครัด เพราะมีผลกระทบต่อภาวะสมองเสื่อมได้
จากที่กล่าวไปข้างต้นจะเห็นได้ว่าโรคอัลไซเมอร์ไม่เพียงแต่ทำให้ใช้ชีวิตได้ลำบากขึ้นเท่านั้น แต่อาจสร้างความรำคาญใจแก่คนรอบข้างได้ ดังนั้นหากสังเกตอาการตนเองเข้าข่ายตามที่กล่าวไปข้างต้นควรรีบไปปรึกษาแพทย์ทันที